Çocuklukta başlayan ve tedavi edilmediği takdirde yetişkinlikte de devam eden bazı harfleri söyleyememe sorununu Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Çağdaş Karsan’la konuştuk.
Çocuklarda görülen dil ve konuşma bozuklukları arasında en sık karşılaşılanlardan birisinin de belirli konuşma seslerinin doğru şekilde üretilememesi olarak tanımlanan artikülasyon bozuklukları olduğunu belirten Uzman Çağdaş Karsan “Ebeveynler normal konuşma gelişiminin basamaklarını bilirlerse, çocuklarındaki konuşma problemini zamanında fark edebilirler. Çocuklar konuşmaya ilk başladıkları sırada yetişkinleri model alırlar ve yetişkin gibi konuşmaya henüz fizyolojik ve mental olarak hazır olmadıkları için duydukları yetişkin konuşmasını basitleştirirler. Bu basitleştirmeler fonolojik işlemler olarak adlandırılır.”
Çocuk, konuşma gelişimi sürecinde benzeşim işlemi yapabilir. Örneğin iki ayrı dudak hareketi gerektiren “mavi” sözcüğü yerine, tek bir dudak hareketiyle “mami” ya da “top” yerine “pop”, “ayakkabı” yerine “ayappabı”, “bunu” yerine “bubu” sözcüklerini kullanabilir. Aynı şekilde önleştirme yaparak “k” sesi yerine “t” sesini, “g” sesi yerine de “d” sesini kullanabilir. “Kapı” yerine “tapı”, “gel” yerine “del”, “kedi” yerine “ tedi” demesi gibi. Duraklaştırma yaparak “su” yerine “du, “simit” yerine “dimit diyebilir. Ya da belirli ses ve heceleri atarak, “telefon” yerine “tefo”, “geldim” yerine “geldi, “istiyorum” yerine “istiyom” diyebilir.
Çocukların konuşma esnasında bu tarz basitleştirmeler yapmaları 1 ile 3 yaş arasında normaldir ve bu kullanımların zaman geçtikçe azalması beklenir. 4 yaşına gelmiş normal konuşma gelişimine sahip bir çocuğun “r” sesi dışındaki tüm konuşma seslerini doğru şekilde üretmesi beklenir. 2 yaşındaki bir çocuğun konuşmasının %50’si, 3 yaşındaki bir çocuğun konuşmasının %75’i, 4 yaşındaki bir çocuğun konuşmasının ise ortalama %100’ü çevredekiler tarafından anlaşılıyor olmalıdır. Burada kıstas çocuğu ebeveynin değil, çevredeki bireylerin anlamasıdır. Çünkü çocukta ileri derecede bir konuşma bozukluğu olsa dahi ebeveyn genellikle konuşmayı anlar.”